از آنجا که بازی برای کودکان همانند آب است برای ماهی، یکی از نیازهای اساسی کودکان، نیاز به بازی با اسباب بازی ها است؛ زیرا آنها بدون بازی نمی تواند به رشد متعادل و سازنده ای برسد. اسباب بازی شوق زیستن را در وجود کودک بر می انگیزد و موجب پرورش مهارت های جسمی، ذهنی، روانی، عاطفی و اجتماعی کودک می شود. با این وجود، ما در روزمره برخی از کودکان را مشاهده می کنیم که نه لزوماً به قصد آسیب رساندن، بلکه بعضی مواقع چون آنها در حال یادگیری و مهارت آموزی هستند اسباب بازی هایشان را خراب می کنند و یا آن ها را می شکنند. خوب است بدانیم که این رفتارها علت های گوناگونی دارند و این مسئولیت ما بزرگسالان است که در ابتدا با ریشه یابی دقیق این مسئله سعی کنیم علت این رفتار کشف کنیم، تا بتوانیم راهکارهای مؤثری برای حل این چالش ارائه دهیم.

اسباب بازی، استعدادهای کودکان را شکوفا، هوش و قدرت فکری آنها را تقویت می‌کند، عواطف و احساسات آنها را رشد می دهد و به سوی زندگی اجتماعی سوق می‌دهد؛ با این وجود، بارها مشاهده شده است کودکان به جای بازی کردن با اسباب بازی، به شکستن و خراب کردن آن می‌پردازند که این رفتار می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد که به برخی از این دلایل اشاره می کنیم.

حس کنجکاوی
یکی از مهم‌ترین دلایل شکستن اسباب بازی توسط کودک، حس کنجکاوی او‌ است. کودکی که اسباب بازی‌هایش را خراب می‌کند، غالبا می‌خواهد بداند اسباب بازی‌ها از چه ساخته شده‌اند و چه چیزهایی در درونشان دارند. کودک می‌خواهد از اسرار درون اسباب بازی‌ها آگاه شود؛ بنابراین به بررسی چگونگی کار اسباب بازی‌ها به ویژه اسباب بازی‌های صوتی، تصویری و حرکتی می‌پردازد و در پی آن شروع به باز یا خراب کردن آنها می‌کند.

پرخاشگری
بعضی از کودکان پرخاشگر، اسباب‌ بازی‌هایشان را می‌شکنند تا شاید به آرامش برسند. این کودکان، چون توان مقابله با منبع اصلی قدرت که باعث ایجاد رفتار پرخاشگرانه در آنان می شود را ندارند، عروسک‌هایی به شکل انسان و حیوانات را خراب می‌کنند، به ویژه اسباب بازی‌های قرمز رنگ را بیش از سایر رنگ‌ها مورد صدمه خود قرار می‌دهند.

بیش فعالی
کودکان بیش فعال از بازی کردن با اسباب بازی‌ها زود خسته می‌شوند. بنابراین، به خراب کردن اسباب بازی‌هایشان می‌پردازند، زیرا با این کار احساس هیجان و لذت بیشتری کسب می‌کنند.

جلب توجه
گاهی کودکان به‌دلیل کمبود محبت و فقدان توجه کافی به آنها، وسایل خود را خراب می‌کنند، زیرا با این روش می‌خواهند خلأ عاطفی خود را پر کنند و همچنین جلب توجه منفی از بزرگترها کسب نمایند. در این صورت ما به‌عنوان یک پدر و مادر آگاه باید توجه واقعی و صادقانه خود را به کودک دلبندمان بیشتر از قبل نشان دهیم.

تقلید
گاهی یادگیری و تقلید رفتارهای نامناسب والدین می‌تواند علت خراب کردن اسباب‌بازی‌های کودک باشد. والدینی که در جر و بحث کردن‌های خود به جای گفت و گو، به شکستن وسایل منزل می‌پردازند، فرزندان‌شان نیز این رفتار را یاد گرفته و در بازی خود، اسباب بازی‌هایشان را می‌شکنند.

عدم مهارت کافی کودکان در مدیریت احساسات و هیجان ها
برخی مواقع کودکان به دلایل متفاوتی احساسات خوشایند یا ناخوشایندی از جمله هیجان زدگی، خستگی، ترس، خشم و نا امیدی را تجربه می کنند؛ اما هنوز یاد نگرفته‌اند که چگونه با رفتار و گفتار مناسب احساس خود را به درستی بیان کنند و به همین دلیل اولین گزینه دم دست برای تخلیه هیجان و احساس آنها شکستن اسباب بازی است.

حسادت یا تبعیض
یکی دیگر از دلایل خراب کردن اسباب بازی، حسادت است. وقتی کودکان می‌بینند که والدین بین خواهر یا برادرشان تبعیض گذاشته و به آنها توجه و محبت بیشتری می کنند حسادت خود را این گونه بروز می‌دهد. به این ترتیب، باید کودک را از علاقه‌مان به او مطمئن سازیم و برایش امنیت خاطر ایجاد کنیم.

رفتارهایی که والدین می بایست انجام دهند :
زمانی که کودک اسباب بازی های خود را خراب می کند و یا می شکند، به جای اینکه عصبانی شوید و او را دعوا کنید. در ابتدا با پرسش سوال های باز پاسخ از کودکتان، سعی کنید علت یابی کنید که چرا این رفتار را انجام داده است، سپس می توانید برای حل این مسئله راهکارهای گوناگونی ارائه دهید.
سؤالاتی از جمله: لطفا برایم توضیح بده که دقیق چه اتفاقی افتاد؟ از اینکه این اسباب بازیت را شکستی چه احساسی داری ؟ به نظرت الان بعد از دیدن این اسباب بازی از هم باز شده من چه احساسی دارم ؟ برای اینکه هر دو ما احساسمان مثبت بشه چه کارهایی را پیشنهاد می دهی؟

نویسنده: سعیده اکبری